Τι είναι πραγματικά η TTIP;

Τι είναι πραγματικά η TTIP; Πέντε λόγοι για τους οποίους η απάντηση θα έπρεπε να μας τρομάζει

Του Μιχάλη Τριβιζάκη.

Η Διατλαντική Εταιρική Σχέση Εμπορίου και Επενδύσεων, γνωστή με τα αρχικά TTIP (Transatlantic Trade and Investment Partnership) είναι μία σειρά εμπορικών διαπραγματεύσεων που διεξάγεται κυρίως μυστικά από το καλοκαίρι του 2013 μεταξύ των ΗΠΑ και της EE. Στην πραγματικότητα ελάχιστα πράγματα θα ήταν σήμερα γνωστά αν δεν είχε διαρρεύσει την άνοιξη του 2014 στο Wikileaks ένα προτεινόμενο απόσπασμα συμφωνίας. Η αμερικάνικη μεριά θεώρει την TTIP ως συνοδευτική συμφωνία με την αντίστοιχη TPP που υπογράφτηκε τελικά στις 5 Οκτώβρη 2015 μεταξύ 12 χωρών (της Κίνας εξαιρουμένης) πέριξ του Ειρηνικού.

Η TTIP δεν είναι απλά μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ και θα αλλάξει άρδην τον τρόπο κυκλοφορίας των κεφαλαίων, τις σχέσεις μεταξύ κρατών και πολυεθνικών επιχειρήσεων ανατινάζοντας το πλαίσιο κανόνων και ελεγκτικών μηχανισμών που διατηρεί η ΕΕ σε σχέση με τα αγαθά που διακινούνται στο εσωτερικό της σε αντίθεση με τις ΗΠΑ. Είναι συνέχεια της πολιτικής σφιχτού εναγκαλισμού της ΕΕ που έχουν εξαπολύσει οι ΗΠΑ στην προσπάθεια τους να απομονώσουν τις οικονομίες της Κίνας, της Ρωσίας και των υπόλοιπων χωρών των BRICS. Είναι μία ιμπεριαλιστική ρελάνς και ταυτόχρονα προσπάθεια εμπέδωσης της αμερικάνικης κυριαρχίας στους γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς. Μία διέξοδος για το αμερικάνικο κεφάλαιο που σε συνθήκες παγκόσμιας κρίσης αναζητά τρόπους για την καλύτερη και πλέον ανεμπόδιστη κερδοφορία του.

Ας δούμε όμως 5 λόγους για τους οποίους θα πρέπει να φοβόμαστε την TTIP μετά την συζήτηση που αναγκαστικά άνοιξε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δίνοντας τον Ιανουάριο του 2015 μία περίληψη για το περιεχόμενο των συνομιλιών:

Ο δημόσιος τομέας με όλες τους στρατηγικούς τομείς του βρίσκεται στην ζώνη πυρρός. Ανοίγει ο δρόμος σε ιδιωτικές επιχειρήσεις να αναλάβουν οποιονδήποτε τομέα δημόσιων υπηρεσιών. Η παιδεία, η υγεία, η ασφάλιση, η ενέργεια, το νερό αποτελούν χώρο για την κερδοφορία του κεφαλαίου ανατρέποντας το ευρωπαϊκό μοντέλο για τον ρόλο του κράτους και του δημόσιου προς το συμφέρον της ιδιωτικής πρωτοβουλίας κατά τα αμερικάνικα πρότυπα.

Η αγορά των τροφίμων και των αγροτικών προϊόντων θα ξεθεμελιωθεί πλήρως σε σχέση με το πώς είναι σήμερα. Εδώ η κίνηση αφορά την αναζήτηση αγορών για τα αμερικάνικα αγροτικά προϊόντα που αποτελούν έναν τεράστιο τομέα της οικονομίας των ΗΠΑ και την διασφάλιση από την μεριά των κρατών της ΕΕ προνομιακού χώρου για την κερδοφορία των πολυεθνικών τύπου Monsanto. Το βασικό πρόβλημα εδώ είναι ότι το 65% των μεταποιημένων τροφών που πωλούνται στις ΗΠΑ περιέχουν γενετικά τροποποιημένα στοιχεία, ενώ η ΕΕ έχει κανόνες που εμποδίζουν την είσοδο γενετικά τροποποιημένων προϊόντων. Αυτό έχει σαν συνέπεια να μπλοκάρεται μία τεράστια ποσότητα αμερικάνικων προϊόντων από το να πωληθούν στην ΕΕ στερώντας κέρδη πολλών δις από τις πολυεθνικές του αγροτικού τομέα (τροφές, σπόροι, παρασιτοκτόνα, λιπάσματα).

Η TTIP σκοπό έχει να «χαλαρώσει» του κανόνες και τους μηχανισμούς ελέγχου που ισχύουν στην ΕΕ σχετικά με την ασφάλεια των τροφών και την προστασία του περιβάλλοντος κατά τα αμερικάνικα πρότυπα, απορρυθμίζοντας όλες τις «κανονιστικές» ρυθμίσεις που αποτελούν εμπόδιο στην κερδοφορία των πολυεθνικών. Μία τέτοια ρύθμιση είναι η «αρχή της προφύλαξης» που ισχύει στην ΕΕ αλλά όχι στις ΗΠΑ. Σύμφωνα με αυτή όποιος θέλει να κυκλοφορήσει ένα νέο προϊόν εντός της Ένωσης οφείλει να αποδείξει ότι είναι ασφαλές πριν την διάθεση του στην αγορά. Αντίθετα στις ΗΠΑ πρέπει να αποδειχτεί ότι ένα προϊόν είναι επιβλαβές για την υγεία πριν αποσυρθεί από την αγορά. Για το λόγο αυτό η «αρχή της προφύλαξης» είναι στο στόχαστρο.

Προκειμένου όμως να εξασφαλίσουν την ανεμπόδιστη κερδοφορία των πολυεθνικών θωρακίζονται και νομικά μέσα από την δημιουργία του ISDS (Investor- State Dispute Settlement) του Μηχανισμού διαιτησίας για την επίλυση διαφορών μεταξύ κρατών και επιχειρήσεων. Επιτρέπεται δηλαδή σε επιχειρήσεις να μηνύουν εθνικές κυβερνήσεις για διαφυγόντα κέρδη και εμπόδια στην ανάπτυξη επιχειρηματικής δραστηριότητας. Έτσι τα εταιρικά συμφέροντα αποκτούν συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι εκείνων των πολιτών και των κρατών αφού πολυεθνικές επιχειρήσεις θα εκφοβίζουν κράτη, περιφέρεις, δήμους για να επιβάλλουν τα δικά τους θέλω. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η υπόθεση της σουηδικής Vattenfall που ζητά σχεδόν 4 δις από την γερμανική κυβέρνηση εξαιτίας της απόφασης της να κλείσει τα εργοστάσια πυρηνικής ενέργειας, μετά το ατύχημα στην Φουκουσίμα, στερώντας κέρδη από την εταιρία.

Παρότι υπολογίζεται ότι το εμπόριο που θα επηρεαστεί από την TTIP ανέρχεται σε 500 δις ετησίως πρέπει να θεωρείται βέβαιη η αύξηση της ανεργίας στην ΕΕ και η μεταφορά θέσεων εργασίας στις ΗΠΑ λόγω των πολύ πιο ελαστικών μορφών εργασίας αλλά και των ελάχιστων εργατικών δικαιωμάτων που υπάρχουν στην αντίπερα όχθη. Μάλιστα η ΕΕ συστήνει στα κράτη της να απορροφήσουν κοινοτικά κονδύλια για να αντιμετωπίσουν την αναμενόμενη αύξηση της ανεργίας λόγω της συμφωνίας. Αντίστοιχη είναι η ιστορία της NAFTA (συμφωνία μεταξύ ΗΠΑ, Καναδά, Μεξικού) που υπολογίζεται ότι στοίχισε την εργασία σε 1 εκατομμύριο αμερικάνους τα τελευταία 12 χρόνια ενώ υποσχόταν θέσεις εργασίας. Δεδομένο πρέπει να θεωρείται η πλήρης κατάργηση εργατικών δικαιωμάτων (συλλογικές συμβάσεις, συνδικαλιστικές ελευθερίες) με πρόφαση την εφαρμογή ενιαίων κανόνων εργασίας σε ΗΠΑ και ΕΕ που προφανώς θα ενοποιηθούν με οδηγό το εργασιακό περιβάλλον των ΗΠΑ και όχι της ΕΕ γιατί αυτό βολεύει τις μεγάλες επιχειρήσεις.

Τρία χρόνια μετά την καταψήφιση της ACTA (συμφωνία για την προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων) από το Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο με το αιτιολογικό ότι αποτελεί κατάφορη παραβίαση της ιδιωτική ζωής των πολιτών, επιχειρείται με την TTIP να υποχρεούνται οι πάροχοι υπηρεσιών Internetνα παρακολουθούν την δραστηριότητα των πολιτών στο διαδίκτυο προκειμένου να ανακαλύψουν παραβίαση των νόμων περί πνευματικής ιδιοκτησίας. Η λογική και εδώ παραμένει η ίδια: να διασφαλίσει το κεφάλαιο ότι δεν θα χάσει ούτε ένα σεντ από τα κέρδη του εξαιτίας της ελεύθερης πρόσβασης των ανθρώπων μέσω του διαδικτύου σε προϊόντα, πληροφορίες ή υπηρεσίες που είναι προς πώληση.

Η Χίλαρι Κλίντον έχει χαρακτηρίσει, όχι άδικα, την TTIP ως το «οικονομικό ΝΑΤΟ». Η προσπάθεια επανόδου της αμερικάνικης οικονομίας, που βρίσκεται σε κρίση από το 2008 και αναζητά τρόπους για το ξεπέρασμά της, σε ηγεμονική θέση στον τομέα της παραγωγής και διακίνησης εμπορευμάτων θα πάει χέρι- χέρι με την δήλωση σε όλον τον πλανήτη ότι εμείς εξακολουθούμε να κάνουμε κουμάντο. Είτε αυτό χρειάζεται την διάλυση χωρών (λέγε με Ουκρανία) είτε την ανατίναξη ολόκληρων περιοχών (Συρία, Μέση Ανατολή) είτε με την εξαγωγή κανόνων και νομοθεσίας που διασφαλίζουν την απρόσκοπτη κερδοφορία των πολυεθνικών της διαλύοντας το περιβάλλον, γεννώντας περισσότερη φτώχεια και ανεργία, διακινώντας γενετικά τροποποιημένα προϊόντα, καταπατώντας ότι έχει απομείνει όρθιο από τα συντρίμμια που άφησε το πέρασμα του νεοφιλελευθερισμού στο κοινωνικό κράτος.

Σήμερα είναι αναγκαία μία σύγχρονη αντιιμπεριαλιστική τοποθέτηση σε όλη την βεντάλια των θεμάτων που ανοίγει η κίνηση του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού προκειμένου να ξεπεράσει την κρίση. Ακόμα είναι αναγκαία μία σύγχρονη τοποθέτηση για την εξωτερική πολιτική της χώρας. Δηλαδή κριτική στην άνευ όρων πρόσδεση της χώρας στο άρμα του ατλαντισμού αλλά και αναζήτηση δρόμων πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής και συμμαχιών. Την ίδια στιγμή γίνεται επίκαιρη η συζήτηση για το ξεπέρασμα αυτού του συστήματος που ο μόνος θεός που προσκυνάει είναι το κέρδος, βάζοντας τον άνθρωπο και το περιβάλλον σε τρίτη και τέταρτη μοίρα.

Και μάλιστα γρήγορα για όσο καιρό θα υπάρχει ακόμα πλανήτης για να κατοικηθεί…

πηγή.....//antapocrisis.gr/